Thư viện Lâm Đồng

Hôm nay, ngày 26 tháng 4 năm 2024

›› Lâm Đồng qua báo chí

Thứ hai, ngày 20/03/2017 10:00:13 GMT+7 | lượt xem: 659

Những “nghệ nhân nhí” cồng chiêng giữa đại ngàn Di Linh

Từ nhiều năm qua, điệu cồng chiêng được âm thầm truyền dạy cho các em học sinh trường Dân tộc nội trú huyện Di Linh (Lâm Đồng). Với sự giúp sức của những nghệ nhân lão luyện, nhịp cồng chiêng cứ thế được gìn giữ và nối dài mãi ở vùng đất cao nguyên Di Linh này.

Mê chiêng, mê múa

Hết buổi học chính khoá, K’Minh vội rủ K’Mrom đi học đánh chiêng. Cả hai đều là “nghệ nhân nhí” trong đội chiêng của trường Dân tộc nội trú Di Linh.

Chiều tắt nắng. Tiếng chiêng ngân vang giữa sân trường. Xung quanh cây nêu, nhóm chiêng gồm 6 bạn nam và 20 bạn nữ bắt đầu vào buổi tập luyện với bài chiêng “Mừng lúa mới”.

Nhịp chiêng âm vang. Điệu múa nhịp nhàng, uyển chuyển, đầy sức hấp dẫn, lôi cuốn. Nhưng bất chợt, già làng K’Bon hô to: “Dừng lại”.

Bằng kỹ năng thẩm âm của mình, già làng K’Bon phát hiện chiêng số 6 đang có vấn đề, tiếng kêu không ngân vang như thường thấy. Sau một hồi được già K’Bon chỉnh chiêng, cả đội tiếp tục thực hành bài tập để chuẩn bị cho ngày hội truyền thống của nhà trường. Em K’Minh, học sinh lớp 9A nói: “Trước đây em không biết đánh chiêng, ở trường được các già làng truyền dạy nên giờ em đã đánh được những điệu chiêng cơ bản như các bài tấu chiêng trong nghi lễ Mừng lúa mới, Đón khách hay trong các ngày hội của buôn làng”.

Còn em K’Mrom hào hứng kể: “Em đã có 3 năm tham gia đội cồng chiêng của trường. Ban đầu em cảm thấy đánh chiêng hơi khó do chưa tiếp xúc bao giờ, nhưng khi được các già làng chỉ dạy, em quen dần. Đánh được rồi thì mê, buổi học nào em cũng có mặt và thích nhất là chờ đến dịp cùng các bạn trong nhóm biểu diễn trên sân khấu lớn”.

Bên cạnh việc truyền dạy đánh cồng chiêng đối với các nhóm học sinh nam, nhà trường cũng nhờ các nghệ nhân hướng dẫn từng nhóm nữ học sinh các điệu múa truyền thống của người K’Ho để cùng biểu diễn nghệ thuật cồng chiêng. Từ những điệu múa tập thể cho đến múa đôi; dưới sự tận tình hướng dẫn, chỉ dạy của các già làng, hiện các nữ học sinh của trường đã thực hiện uyển chuyển các điệu múa trong các lễ hội truyền thống của người K’Ho. Nữ sinh Ka Hiền, học sinh lớp 8A bộc bạch: “Được tham gia lớp học cồng chiêng này em vui lắm; qua đây, em có thể góp phần gìn giữ và phát huy nét văn hoá đặc sắc của dân tộc mình”.

Nhịp chiêng nối dài

Từ ý tưởng mở các lớp ngoại khóa, góp phần nâng cao hiệu quả giảng dạy và rèn luyện cho học sinh trong trường; vào năm 2005, Trường phổ thông Dân tộc nội trú huyện Di Linh đã quyết định thành lập lớp dạy đánh cồng chiêng. Ban đầu, nhà trường đi khắp các buôn làng K’Ho trong vùng mời những già làng, nghệ nhân cồng chiêng đứng tham gia lớp học đặc biệt này. Kể từ đó, cứ hai buổi mỗi tuần, những già làng trở thành “giáo viên” đều đặn lên lớp truyền dạy cho các em học sinh cách đánh chiêng. Già làng K’Brel (55 tuổi) chia sẻ: “Có nhiều em sau khi được học đánh cồng chiêng tại trường đã về cộng đồng cùng tham gia vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa ngay tại nơi mình sinh sống. Đó là điều mà chúng tôi rất tâm đắc”. Cứ như vậy, hơn 10 năm qua, nhóm học sinh từ lớp 6 đến lớp 9 được các già làng truyền dạy những kiến thức cơ bản nhất trong biểu diễn cồng chiêng. Từ cách đeo chiêng, cách kê tay trong lòng chiêng, tiếp xúc giữa bàn tay với bề mặt chiêng làm sao tạo ra những âm thanh trầm bổng đặc trưng của từng điệu chiêng. Già K’Bon (70 tuổi, xã Bảo Thuận, Di Linh) bộc bạch: “Học đánh chiêng khó lắm, cần phải có thời gian để các cháu tìm hiểu và thấm được điệu chiêng lẫn ý nghĩa của từng bài trong sự kiện khác nhau. Ban đầu, các già chỉ dạy cho các cháu những bài chiêng truyền thống sử dụng trong lễ hội…”.

Định kỳ hằng tháng, Trường Dân tộc nội trú huyện Di Linh vẫn tổ chức các buổi giao lưu cồng chiêng giữa các lớp để chọn ra những học sinh có năng khiếu nhất đi tham dự các sự kiện văn hóa tại địa phương. Tuy nhiên, hơn hết vẫn là lớp học cồng chiêng được duy trì, lan toả trong trường và góp phần gìn giữ nét văn hoá đặc sắc của con em người K’Ho.

Thầy K’Brôl, Phó Hiệu trưởng Trường Dân tộc nội trú huyện Di Linh chia sẻ, việc đưa cồng chiêng vào trường học có ý nghĩa rất quan trọng đối với công tác giáo dục của nhà trường. Hoạt động này vừa tạo ra sân chơi bổ ích giúp các em rèn luyện thêm nhiều kỹ năng ngoại khóa. Hy vọng từ những điệu cồng chiêng được truyền dạy khi còn ngồi trên ghế nhà trường, sau này các em sẽ về cộng đồng tiếp tục đam mê và gìn giữ nét truyền thống của dân tộc mình, góp phần gìn giữ và phát huy loại hình nghệ thuật cồng chiêng của các dân tộc Tây Nguyên.